პარანოიდული აშლილობა

 2024-01-19 ფსიქიატრია   ანდრო გაფრინდაშვილი

პარანოიდული აშლილობა ფისიქიკური პათოლოგიის ერთ-ერთი ფორმაა, რომელიც ხასიათდება სხვების მიმართ გამოხატული ზოგადი უნდობლობით, ეჭვიანობით, შიშით. მსგავსი ტიპის ფსიქიკური აშლილობის მქონე ადამიანები გამუდმებით ეძებენ ისეთ გარემოებებს, რაც საშუალებას მისცემს მათ, რომ საკუთარი ეჭვიანობა გააღრმაონ, დაასაბუთონ ან მოუძებნონ შესაბამისი საბაბი. ასეთ მდგომარეობაში მყოფი ადამიანები ადვილად ბრაზდებიან, ადვილად სწყინთ და შეუცნობელი (პანიკური) შიშით არიან შებყრობილნი.

პარანოიდული პიროვნების აშლილობისათვის დამახასიათებელია სხვა ადამიანის ქმედებების მტრული პოზიციიდან განსჯა, გადაჭარბებული მგრძნობელობა საკუთარი წარუმატებლობის და სიძნელეების დაძლევისას, ასევე თავდაცვითი და ეჭვიანობით სავსე ცხოვრების სტილი, ბოღმა, რამაც პიროვნება შესაძლოა იზოლირებული ცხოვრების წესამდეც კი მიიყვანოს. ისევე, როგორც სხვა ფსიქიკური პრობლემების განვითარება, პარანოიდული აშლილობა მეტწილად გენეტიკასა და ადამიანის ფსიქო-სომატურ კონსტიტუციაზეა დამოკიდებული.

პარანოიდული აშლილობის მქონე ადამიანები გამოირჩევიან აგრესიული და ჯიუტი დამოკიდებულებით, რასაც თან ერთვის განმეორებადი უსაფუძვლო ეჭვიანობა. ამ მდგომარეობაში მყოფ ადამიანს მარადიულად ეჭვი შეაქვს სხვების მისადმი ერთგულებაში, რითაც ზრდის საკუთარ ამპარტავნებას. იგი საკუთარ თავს აჯერებს, რომ მასთან მიმართებაში სხვები არასწორად იქცევიან და რომ მისი ეჭვები საფუძვლიანია. პარანოიდული პიროვნების აშლილობას შესაძლოა თან ერთვოდეს სხვა ფსიქიკური პრობლემები, მაგალითად ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობა, დეპრესია, ნარცისიზმი, სადიზმი ან სხვა.

ამ ტიპის პათოლოგიის მკურნალობა (ისევე, როგორც სხვა ფსიქიატრიული პათოლოგიების) საკმაოდ კომპლექსურია და საჭიროებს პაციენტის ნებისყოფას. უპირველეს ყოვლისა, ის უნდა ენდოს თავისივე მკურნალ ექიმს და გაათვიცნობიეროს, რომ საჭიროებს დახმარებას. ამის საფუძველზე, პაციენტმა უნდა გამონახოს ძალა საკუთარ თავში, რომლის დახმარებითაც შესაძლებელი გახდება მუდმივი ეჭვიანობის დაძლევა. აღნიშნული პათოლოგიის სამკურნალოდ გამოიყენება ფსიქოთერაპია და ანტიდეპრესანტული მოქმედების მქონე მედიკამენტები, რაც აუმჯობესებს პაციენტის მდგომარეობას.